Ovulasyon nedir? Yumurtlama (Ovulasyon) testi nasıl yapılır?

Ovulasyon (yumurtlama) kadınların hamile kalma ihtimalinin en fazla olduğu günlere verilen isimdir. Kadınların yumurtlama zamanıdır.

Hamile kalmak isteyen veya istemeyen kadınlar iki adet başlangıç dönemi arasında oluşan ovulasyon (yumurtlama) dönemini düzenli olarak takip etmelidirler. Bunun yanında sağlıklı cinsel yaşam ve cinsel sağlık açısından da ovulasyon yumurtlama dönemi düzenli olarak tespit edilmelidir.

Ovulasyon adet dönemleri arasında oluşan hormonal değişiklikler ile vucuttaki yumurtaların yumurta kanalına bırakılmasıdır.Başka bir deyiş ile yumurtaların yumurtlamaya hazır hale gelmesidir.

Ovulasyon dönemi başladığında vücutta bir takım değişiklikler olur. Bunlar ; 

1. Vücut ısısında artış    : Yarım derecelik bir artıştır.Kendi kendine hissedilmez.Termometre ile tespit edilmelidir.
2. Vajinal akıntı              : Vajinal akıntıda artış olur ve sıvılaşmış haldedir. Halk arasında ıslaklığım arttı diye tabir edilen durumdur. Ovulasyon dönemi öncesi başlar.
3. Kasıklarda ağrı          : Ovulasyon döneminden dört beş gün önce kasıkta tek veya çift taraflı olarak ağrı başlar. Yumutlamanın olduğu gün şiddet artar ve aniden kesilir.
4. Göğüslerde değişim  : Göğüslerde dolgunluk ve buna bağlı olarak gerginlik olur.
5.  Karında değişim       :  Karın bölgesinde şişkinlik sancı ve kramplar oluşur.
6.  Cinsel istek              :  Cinsel istekte yumurtlama başlamadan bir iki gün önce artış olur.

Yukarıdaki vücut değişiklikleri ovulasyon dönemini anlamamıza yardımcı olan etkenlerdir. Fakat doğru ve istikrarlı bir tespit için ovulasyon testi tavsiye edilmektedir.

Tıbbi olarak tarifi ise vücuttaki östrojen seviyesinin artması ile luteinizan hormonunda  LH  artış görülür. Bu artış sonucu yumurtalar yumurtlama için en elverişli hale gelir. LH artışından 24 ile 36 saat sonra ovulasyon başlar. Bu hamile kalmak için en uygun dönemdir.

Kadın vücudundaki yumurtalar döllenme evresinde 24 saat canlı kalırlar. Erkek spermi ise döl yatağında 5 güne kadar canlı kalabilir. Bu yüzden ovulasyon döneminden üç dört gün evvel girilen cinsel ilişkide hamile kalmayı sağlar.

Ovulasyon (Yumurtlama) testi nedir?

Sağlıklı bir kadının ortalama adet döngüsü 28 gün sürmektedir. Bu dönemin farklı evrelerinde çeşitli hormonel farklılıklar oluşabilmektedir. Yapılan ovulasyon testleri de gerekli hormon düzeylerine bakılarak tespit edilmektedir.

Döngünün başlangıcında beyinde hipofizden salgılanan FSH hormonu artar ve yumurta yavaş yavaş büyür. Büyüyen yumurta folikülü ostrojen hormonunu salgılar ve adet döngüsünün ortasına gelindiğinde FSH ve östrojen pik seviyesine çıkar. Bunun beraberinde bu döngünün ortasında yani ovulasyon sürecinin başlangıcında LH hormonu seviyesinde bir artış görülür. LH hormonu artışı yumurtlamayı sağlayan önemli bir faktördür.

İdrarla yapılan ovulasyon testleri de LH artışını baz almaktadır. Tükürük ile yapılan testlerde ise östrojen seviyesine bakılır.

Eğer LH hormonu kanda artarsa idrara da geçer. İdrardaki LH artışını saptayabilmek için yakın günlerde hergün test yapılmalıdır. Yani adet kanaması başladıktan 12 gün sonra test yapmaya başlamalı ve 5 gün sürdürmelidir. Testlerin markasına göre yapılışları da değişmektedir. Bazılarında test çubuğu idrara batırılır, bazılarında akan idrara test çubuğu tutulur. Testi yapmadan önce ürünün kutusunda yazan bilgileri okumalısınız.

Testin pozitif çıkması LH hormonunun artışına bakılarak ortalama 24 saat sonra yumurtlama olacağı anlamına gelir. Yumurtlama LH artışından sonra gerçekleşir ve yumurta hücresi 24 saate yakın canlı kalabilir. Sperm ise 3 gün canlı kalabildiği için o günlerde cinsel ilişkide bulunmak gebe kalma şansını yükseltecektir.

Tükürük ile yapılan ovulasyon testlerinde ise artan östrojen hormonuna bakılarak yumurtlama günü tespit edilir. Ayrıca kan tahlili veya ultrasonofgrafi ile de tespit edilebilmektedir, fakat çok kullanılan yöntemlerden değillerdir. 

Bu ovulasyon testleri sayesinde yumurtlama gününü hesaplayıp ilişki günlerini ona göre belirlemek gebe kalabilmek için önemlidir. Bu testler doğum kontrol yöntemi olarak kullanılmaz. Çünkü sperm ve yumurtanın canlı kalma süreleri değişken olduğu için tek bir güne özgü değildir.

Ovulasyon (Yumurtlama) tarihi hesaplama

Gebe kalabilmek için ovulasyon tarihini hesaplamanın önemi büyüktür. Bu tarihlere yakın günlerde cinsel ilişkide bulunulması gebe kalma oranını artıracaktır.

Sağlıklı bir kadın 28 günlük bir adet döngüsüne sahiptir. Adetin başladığı gün döngünün 1. günü olarak kabul edilir ve kanamanın başladığı ilk gündür. Yumurtalıklardan salınan yumurta şayet döllenmediyse rahim içi tabaka ile birlikte atılır. Ortalama 2- 7 gün arasında süren bu kanama döneminde yumurtalıklarda kese içerisinde bulunan yumurta büyümeye devam eder. Bu döngünün 12- 14. gününde ise ovulasyon başlamış olur. Yani olgunluğa ulaşan yumurtanın yumurtalıklardan serbest bırakılmasıdır. 

Ovulasyon dönemi ilk adet başlangıcından sonraki adet başlangıcı arasındaki günden aşağı yukarı son adet başlangıcından ondört gün öncesine denk gelen dönmedir. Örnek verecek olur isek mesela iki adet başlangıcı arasında 30 gün var ise 30-14=16  Yani ilk adet başlangıcından 16 gün sonrası yumurtlama zamanıdır. Eğer iki başlangıç dönemi 29 gün ise 29-14=15 yani ilk adet başlangıcından sonraki 15. gün yumurtlama dönemidir.

Ovulasyon tarihini hesaplarken kullanılabilecek en kolay yol;

Adetiniz başladığı ilk günden itibaren sayarak yaklaşık 14. gün civarında ovulasyon yani yumurta döneminiz başlamış demektir. Bu günü hesaplamanın yararı ise; bu günden 2- 3 gün önce başlayarak 1 hafta boyunda 2- 3 günde bir cinsel ilşkide bulunmak gebe kalma şansınızı artıracaktır. Yalnız bu hafta içerisinde hergün cinsel ilişkide bulunmak önerilmemektedir, çünkü hergün ilişkide bulunmak sperm sayısını azaltan bir faktördür.

Bazı kadınlarda adet döngüsü 35 gün civarında sürebilmektedir. Bu durumda da ovulasyon tarihi hesaplanırken ilk adet kanamasından sonra yaklaşık 21. güne denk gelmektedir. Adet düzensizlikleri yaşayan kadınlarda ovulasyon tarihini hesaplamak daha zordur. Ama genel itibariyle adet kanaması başlamadan yaklaşık 14 gün önce meydana gelir.

Hesaplayan bazı siteler internette mevcuttur. Yalnız tam emin olabilmek adına uzman bir hekimle görüşmeniz yararlı olacaktır. Özellikle gebe kalmak için hesaplama gereksinimi duyuyorsanız bu dönemi uzman bir hekim ile işbirliği yaparak geçirmeniz sağlığınız için önemlidir.